Volgens Sigmund Freud (1856 – 1939), de grondlegger van de psychoanalyse, werden psychiatrische ziekten veroorzaakt door verdrongen jeugdherinneringen, trauma’s en driften. Dat is maar ten dele waar en geldt eigenlijk niet voor aandoeningen als schizofrenie en manisch- depressieve stoornis, waarvan de oorzaak nog steeds onbekend is. Wel zijn er sterke aanwijzingen die doen vermoeden dat deze aandoeningen het gevolg zijn van een soort ontsteking. Een ontsteking in het brein. Ze grijpen terug op de ideeën van de Duitse psychiater Emil Kraepelin (1856 – 1926) en de Oostenrijkse psychiater Julius Wagner-Jauregg (1857 – 1940). Zij bedachten begin twintigste eeuw al dat biologische en genetische oorzaken aan de basis van elke psychiatrische aandoening staan en dat het immuunsysteem een belangrijke rol speelt.
Prof.dr. Hemmo Drexhage is immunoloog aan het Erasmus MC. Hij stelt dat al ons denken en handelen voortkomt uit een biologisch, biochemisch proces in de hersenen. Wanneer je zoekt naar de oorzaken van psychiatrische ziekten zul je dus moeten zoeken naar afwijkingen in deze processen. Drexhage leidt de Europese onderzoeksprojecten MoodInflame en Psych-Aid waarin hij onderzoek doet naar de oorzaken van ernstige psychiatrische aandoeningen als schizofrenie en manisch-depressieve stoornis en ontstekingsreacties in het brein. Misschien bieden ontstekingsremmers uitkomst.
Ook kraambedpsychose is een ziekte waarin het immuunsysteem een hoofdrol lijkt te spelen. Één tot twee op de duizend bevallingen kan leiden tot een psychose. De ziekte is echter nog niet als aparte ziekte opgenomen in het classificatiesysteem DSM, hét handboek van de psychiatrie. Psychiater Veerle Bergink (Erasmus MC) is de eerste die systematisch onderzoek doet naar de oorzaak en behandeling van kraambedpsychose.
De hypothese dat de oorzaak van psychische aandoeningen in het immuunsysteem ligt wordt steeds breder onderzocht. Ontstekingen in het brein kunnen deels een genetische oorsprong hebben. Dit zou kunnen betekenen dat ook de kinderen van deze patiënten de aanleg hebben deze ziekten te ontwikkelen. Psychiater Hans Klein (UMC Groningen) denkt zelfs nog een stap verder. Hij zoekt naar externe factoren voor de ontstekingsreactie. Hij denkt aan virussen en bacteriën als mogelijke veroorzaker van ontstekingen in het brein. Psychische aandoeningen als gevolg van een sociaal systeem waarin mensen heel dicht op elkaar leven en de overdracht van virussen en bacteriën heel gemakkelijk is. De stad als katalysator? Een onorthodoxe maar zeker niet oninteressante gedachte.
Aanmelden niet verplicht, wel gewenst via vanpiere@selexyz.nl