Het grote geheel. Een ontdekkingsreis uitverkocht

De wetenschap dendert zo snel voort dat het lijkt alsof we straks misschien alles weten. Maar die wetenschappelijke vooruitgang is minder compleet dan zij lijkt. We weten wel steeds meer over details maar begrijpen nog steeds heel weinig van complexe systemen als het klimaat of onze hersenen. We weten bijvoorbeeld redelijk hoe een hersencel werkt, maar niet hoe gedachten worden gevormd of schizofrenie ontstaat. Begrip van het grote geheel loopt stelselmatig achter, en dat is begrijpelijk. Denkers als Darwin en Da Vinci hadden een brede blik, maar met de oprukkende specialisatie in de wetenschap wordt het onvermijdelijk moeilijker zo’n breedte te houden. We weten daardoor steeds meer van steeds minder. Wat nu?

Interdisciplinaire samenwerking gaat vaak moeizaam. Bovendien is verrassend genoeg een willekeurige groep mensen vaak beter in het oplossen van complexe problemen, dan een groep excellente specialisten. Hoe meer verschillende invalshoeken, hoe kleiner de kans op tunnelvisie, en hoe groter de kans op vernieuwende associaties. Veel grote wetenschappelijke ontdekkingen zijn ingeleid door intuïtieve onverwachte associaties, vaak niet achter een bureau maar op een wandeling of tijdens een theater of filmvoorstelling.

Deze voorstelling is een experiment in het bij elkaar brengen van de ratio en de intuïtie: Enerzijds een keur aan fascinerende inzichten uit de frontlinies van de wetenschap over hersenen, klimaat en de natuur; een slijpsteen voor de geest. Anderzijds muzikale intermezzo’s die het publiek meevoeren naar gemoedstoestanden waar de ratio wordt onderdrukt en associaties makkelijker tot stand komen. Het doel van deze pendulum? Optimaal mijmeren over fascinerende vragen uit de wetenschap, met wellicht nieuwe inzichten tot gevolg, en in het beste geval een glimp opvangen
van de betovering die zowel wetenschappers en kunstenaars voelen als ze op een of
andere manier iets van de van de complexe wereld om hen heen lijken te bevatten.

Uw gids bij deze ontdekkingstocht: prof. dr. Marten Scheffer. Hij is ecoloog, winnaar van de Spinoza premie , musicus en componist.
Lees hier een interview met hem over wetenschap, muziek, klimaat en complexe systemen.

Deze voorstelling is een samenwerking met het TU/e instituut voor complexe moleculaire systemen.