Sinds 24 februari vliegen de bommen en kogels in de achtertuin van Europa wild in het rond en vindt er een barbaarse oorlog plaats. ‘Dat dit nog steeds kan in de 21ste eeuw’ hoor je veel om je heen. De Oekrainers lijden gigantisch en hun dapperheid, zeker ook van hun president, wordt door een groot deel van de wereld geroemd. En we merken allemaal de gevolgen: alles wordt duurder, gas en olie voorop. Wie weet valt ‘de bom’. Het is nu echt menens.
Dat is een afschuwelijke constatering. Wat nog vreselijker is, het is niet heel veel nieuws. Hoewel het aantal dodelijke slachtoffers ten gevolge van oorlogsgeweld procentueel en zelfs absoluut lager ligt dan in voorgaande eeuwen, zijn de gruwelijkheden helaas van alle tijden.
Het is erg dat we verschillend kijken naar een vluchteling uit Oekraïne, vergeleken met een uit Syrië, Nigeria, Libië. Of Myanmar, Jemen of de Gazastrook. Of…. Je kunt niet alle leed op je schouders dragen, dus dat leed van dichtbij meer gevoeld wordt is te vergeven.
Wat me eigenlijk nog het meest verontrust is de constatering, dat hoewel -om à la Rutger Bregman te spreken- ‘de meeste mensen deugen’, er wijdverspreid en ook dichtbij heel veel fout gaat. In de VS lijkt ongeveer een derde van de bevolking de omvolkingstheorie serieus te nemen. Onschuldige mensen zijn jaren achtereen op de meest vreselijke manier gemarteld en vernederd in Guantanamo Bay. En nog dichter bij huis: de toeslagenaffaire, een beschamend schandaal, geen fraai staaltje van diversiteitsdenken, eerder systematische discriminatie. Recentelijk is het optreden van Nederland in Indonesië na de 2e wereldoorlog opnieuw in een nog kwader licht komen te staan. Zo komt het kwade wel eng dichtbij.
Wij allen blijken feilbaar.
Stigmatisering, het wij – zij denken, lijkt onontkoombaar. Het enige dat we daar tegen kunnen doen is de dialoog aangaan, ons oordeel uitstellen en feiten van fabels proberen te scheiden. Dat is waar we bij Studium Generale voor staan. Het is een voorrecht dat we onze steen mogen bijdragen aan een respectvollere, inclusievere en vreedzame wereld, al is het maar een piepklein steentje, een zandkorrel misschien.
Maar zonder zandkorrels geen woestijn, geen strand, geen wereld.
Lucas Asselbergs
Hoofd Studium Generale